Kumar, bireyin yaşamını, ailesini ve finansal durumunu olumsuz etkileyen, toplumu da etkisi altına alan bir bağımlılık türüdür. Genellikle para veya değerli şeylerin bahisleriyle oynanan kumar, zamanla patolojik bir bağımlılığa dönüşebilir. Bu durumda, birey ve ailesi olumsuz sonuçlarla karşılaşır ve bu bağımlılık zaman içinde artar.
Kişinin oynadığı kumarı, birçok kez bırakma girişiminde bulunmasına rağmen bırakamaması, giderek oynadığı miktarı arttırması, oynamayı bıraktığında yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması, zararlarını görmesine rağmen kumar oynamayı sürdürmesi, zamanının büyük bölümünü kumar oynayarak ya da kumar oynamak adına para bulmaya yönelik zaman geçirmesi ile belirli bir durumdur.
Kumar bağımlısı insanlar kaybettiklerinde kendilerini yeniden oynamamak için durduramaz veya bir kayıp limiti belirleyemez; kendilerini paralarını geri almaya çalışmak için oynamaya devam etmek zorunda hissederler. Çoğu durumda, kişi amaçlanandan daha fazlasını kaybeder, kaybedilen para miktarı için kendisini suçlar ve daha sonra daha fazla kumar oynayarak kayıpları telafi etmeye çalışır, bu da daha fazla para kaybına neden olur. Bu yıkıcı döngü birçok olumsuz sonuca yol açar.
Örneğin;
• Psikolojik sorunlara yol açar.
• Diğer bağımlılıklara yol açabilir.
• Bencil ve menfaatçi bir hale getirebilir.
• Aile ilişkilerini, maddi durumu ve toplumu olumsuz etkiler.
Kumar Bağımlılığının Belirtileri:
• Kumar düşüncelerinin sürekli zihni meşgul etmesi (zihin meşguliyeti).
• Kumar oynamak için giderek daha fazla paraya ihtiyaç duyma (tolerans).
• Sorunlardan kaçmak veya rahatsızlık hissini gidermek amacıyla kumar oynamak
• Kaybettikten sonra kaybettikleri parayı geri kazanma isteği (peşine düşme).
• Kumar alışkanlığının seviyesini gizlemek için yalan söyleme
• Kumar alışkanlığını finanse edebilmesi için yasal olmayan işlere girişmesi.
• İlişkilerin, iş veya eğitim olanaklarının zarar görmesi veya kaybedilmesi.
• Kişinin kumar sonucunda yaşadığı mali sıkıntılardan kurtulması için çevresindekilere güvenmesi
• Kişinin kumar alışkanlığını kaybetmesi kontrol edebilmesi ya da kesebilmesi için tekrar eden başarısız denemelerde bulunması (kontrol kaybı).
Kumar oynamanın başlangıcında genellikle bir 'kazanç' anı bulunur (örneğin yıllık gelirin büyük bir bölümünü bir seferde kazanma gibi). Bu dönemde zihinsel değişiklikler, hoşgörü eksikliği ve kontrol kaybı gibi belirtiler ortaya çıkar. Kumar oynama faaliyetine harcanan süre ve çaba artar. Şansın beklenmesi yerine kumar becerileri gelişmeye başlar. Güçlü hissetme, zengin olma ve kontrol hissi bu dönemde yükselirken, savunma mekanizmaları göz ardı edilir. Bu dönemde kişi genellikle yakın ilişkilerini ihmal eder. Kazançlara odaklanma eğilimindedir, kayıpları önemsemez.
Kaybetme Evresi:
Bu evre, büyük bir kayıpla başlar ve "berbat bahis" dönemi olarak bilinir. İronik olarak, kişi kazanacakken kaybetme deneyimlerini yaşar. Bu kayıplar, patolojik kumarbazlar için özsaygılarını sarsıcı "narsistik darbe"lere dönüşebilir. Kayıpların ardından kumar oynama dürtüsü artar, borçlar alınır ve kredi kullanımı başlar. Patolojik kumarbazlar genellikle parayı bulmak için yasal yolları denemeye çalışırlar. Bu nedenle, kredi kartlarının sınırlarını zorlamak veya mülklerini satmak gibi davranışlar sıkça görülür. Kazançlar tekrar kumara yatırılır, borçlar artar.
Tükenme Evresi:
• Bu dönem, kişinin hiçbir şeyinin kalmadığı, mutsuz olduğu bir dönemdir. Bu aşamada depresyon ve intihar düşüncelerinin sıklığı artar.
• Bu dönemde kişi her şeyini kaybetmiş olsa da kumar oynamaya devam edebilir, ancak bu davranış daha plansızdır. Bu aynı zamanda duygudurum bozuklukların arttığı bir dönemdir.
• Kişi Kumar Oynama Düşüncesiyle Başa Çıkabilmek İçin Aşağıdaki Adımları İzleyebilir:
• Kumar oynanan yerlerden ve internet üzerinde kumar oynatılan sitelerden uzak durmalıdır.
• Kumar düşüncesini tetikleyen faktörlerden kaçınmalıdır, örneğin at yarışı programları, casino reklamları, piyango biletleri gibi.
• Kumarla ilgili kişilerden uzak durmalıdır.
• Kumar üzerine yapılan tartışmalara katılmamalıdır.
• Sadece günlük ihtiyaçları karşılayacak kadar nakit para bulundurmalı, gereksiz kredi kartı veya ATM kartı kullanımından kaçınmalıdır.
• Yaşam tarzını değiştirmeli ve olumsuz alışkanlıkları olumlu davranışlarla değiştirmelidir.
• Hem kumar oynayan kişi hem de bu sorunu yaşayan bir yakını varsa, bağımlılık tedavisine başvurmalı ve kumar bağımlılığıyla mücadele etmek için bu kaynaklardan yararlanmalıdır.
• Destek için güvendiği bir aile dostuyla iletişime geçmeli ve gerektiğinde yardım istemelidir.
• Dikkati başka aktivitelere odaklayarak meşgul olmak, ev işleri yapmak veya spor gibi farklı ilgi alanlarına yönlendirmek önemlidir.
Kumar Bağımlılığı Olan Yakınıma Nasıl Yardımcı Olabilirim?
• Para yönetimi konusunda sınırlar koyarak veya finansal sorumluluğu üstlenerek önlem alabilirsiniz.
• Kumar oynayan kişinin para istemeye başlaması durumunda hazırlıklı olmalı ve stratejiler geliştirmelisiniz.
• Hem siz hem de kumar oynayan kişi terapi desteği almalısınız.
Kumar bağımlılığı ciddi bir sorundur ve profesyonel yardım almak önemlidir. Bağımlılığı olan kişiye destek olmanız, tedaviye başvurmasına yardımcı olabilir.
